Có nguồn gốc từ người Hoa, món tương đậu xị không biết từ bao giờ đã được du nhập vào Hà Giang và trở thành món ăn quen thuộc và không thể thiếu ở mảnh đất địa đầu Tổ quốc này. Đặc biệt, với những người dân của vùng cao nguyên đá thì tương đậu xị lại gần gũi và thân quen đến mức gắn bó mật thiết với đời sống của họ.

Có nguồn gốc từ người Hoa, món tương đậu xị không biết từ bao giờ đã được du nhập vào Hà Giang và trở thành món ăn quen thuộc và không thể thiếu ở mảnh đất địa đầu Tổ quốc này. Đặc biệt, với những người dân của vùng cao nguyên đá thì tương đậu xị lại gần gũi và thân quen đến mức gắn bó mật thiết với đời sống của họ.

Nói về món ăn có tên goi là tương đậu xị trong ẩm thực của vùng đất Hà Giang, bạn sẽ thấy nó có nhiều tên gọi khác nhau như Thổ nâu, đậu tương ninh… Đây là một trong những thức ăn chủ yếu của dân tộc Mông, Tày bởi nó dễ chế biến, và đặc biệt là bảo quản được lâu dài.

Để có được món Tương đậu xị ngon ngọt và đẹp mắt thì cần chọn những hạt đậu tương to, tròn, đều, khô có màu vàng độc đáo sau quá trình thu hoạch. Món này còn đòi hỏi một số nguyên liệu đi kèm như gừng, ớt chỉ thiên khô, lá hức, hạt tiêu rừng, vỏ cam, rượu, muối,…

Nếu có đến trải nghiệm Hà Giang và khám phá về cách làm truyền thống của món ăn này bạn sẽ thấy người dân nơi đây sẽ rang qua đậu tương cho hạt đậu khô nổ tanh tách trên chảo lửa nhưng không được để chín quá, sau đó đem đậu đã rang đi xay để cho hạt vỡ làm đôi, sàng bỏ vỏ và tiếp tục cho vào nồi ninh đến khi đậu nhừ thì đem ra để ráo nước. Đậu sẽ cho lên trên bề mặt lá hức, rồi đậy lại bằng lá hức, bịt kín trong 3 đến 4 ngày sẽ lên men. Gừng, vỏ cam, ớt, muối, rượu sẽ trộn đều rồi cho vào nồi ninh đổ thêm một lớp đậu rồi bịt kín trong hai tuần là đem ra thưởng thức. Hoặc có thể để một tháng cho hương vị ngon hơn!

Tương đậu xị là thức ăn vào mùa đông, người dân nơi đây thường chuẩn bị món ăn này từ vài tháng trước và đặc biệt tương đậu xị để càng lâu càng ngon, mang vị thơm độc đáo hòa cùng vị cay nhẹ, nồng nàn. Tương đậu xị có thể làm nước chấm, hoặc xào chung cùng thịt đều làm nên những món ăn tuyệt vời và mang đậm hương vị của núi rừng nơi đây.

Đến với mảnh đất Hà Giang hoặc bạn dự định cho mình Chương trình Hà Giang, bên cạnh việc khám phá hết vẻ đẹp hoang sơ nơi núi rừng Tây Bắc này thì hãy nhớ thưởng thức hết những món ăn đặc trưng nơi đây để nhớ mãi về hương vị, về văn hóa và con người của mảnh đất địa đầu Hà Giang.