Cứ vào khoảng tháng 10 và 11 hằng năm, khắp mảnh đất Hà Giang lại nhuốm một màu tím hồng của những thảm hoa tam giác mạch nở rộ trải khắp mảnh đất Hà Giang khó khăn, vất vả. Cũng bởi vẻ đẹp đến “mê hồn” này mà đã thôi thúc bao người không quản ngại khó khăn để đến với mảnh đất nghèo này và chìm đắm trong vẻ đẹp nao lòng của loài hoa đặc trưng cho mùa thu này. 

Thả hồn theo những dãy núi sừng sững cùng bạt ngàn cây xanh ven đường chẳng mấy chốc chúng tôi đã có mặt tại Hà Giang. Tiết trời Hà Giang se se lạnh dễ chịu và đâu đây sương mù vẫn “thoắt ẩn, thoắt hiện” như cò giăng mắc, vòng những vòng tay ôm núi. Mùa gặt vừa đi qua, những cánh đồng trơ gốc rạ, phảng phất mùi thơm dìu dịu thật dễ chịu.

Vượt qua Yên Minh để cũng là lúc tiến sâu vào vùng cao nguyên đá. Từ Phố Cáo đến Phó Bảng, từ Sủng Là đến cột cờ Lũng Cú, những thửa ruộng đã bắt đầu nở hoa. Người Mông ở Hà Giang trồng hoa tam giác mạch và hoa cải trên đồi đất cao, trồng ngô và lúa ở vùng đất bằng nơi đáy thung lũng. Chen lẫn trong màu xanh non của ngô của lúa, màu tím của hoa tam giác mạch và màu vàng của nắng là hình ảnh những cô gái, chàng trai trong trang phục sặc sỡ sắc màu lên núi lên nương. Trong cái nghèo khổ, vất vả nơi tận cùng của Tổ Quốc cứ ngỡ con người sẽ bộn bề khó khăn, vất vả… ấy thế mà chúng tôi không khó để bắt gặp những nụ cười thân thiện, giòn tan cùng những câu hát âm vang núi rừng hùng vĩ.

Men theo khắp các cung đường Hà Giang, chúng tôi không khó để bắt gặp những ruộng hoa tam giác mạch nở dày hai bên đường và tha hồ bấm máy, thỏa niềm đam mê ghi lại những khoảnh khắc tuyệt vời của thiên nhiên đất và người Hà Giang mến khách. Dưới tia nắng nhẹ nhàng của những ngày cuối hạ đầu thu thật tuyệt khi chúng tôi có thể thả hồn trôi miên man trên cánh đồng tam giác mạch nở rộ. Những cánh đồng hoa trải dài, trải dài như dải lụa tinh khôi tung bay giữa gió núi và mây ngà…

Tôi còn nhớ như in, câu nói của một chị bên báo Nhân dân, chị bảo: “Càng ngắm, càng nhìn loài hoa tam giác mạch này tựa như một tấm khăn voan khổng lồ phủ lên sườn núi hùng vĩ, làm điểm nhấn cho núi rừng Hà Giang thêm phần xinh đẹp mặn mà, sắc sảo”. Với những người yêu hoa, mến hoa thì loài hoa thân thảo bình dị này không chỉ tô điểm cho đời, mà còn là thành quả đáng trân trọng, đáng tự hào của những người cần lao, chăm chỉ, vất vả. Vì thế,  con người nơi đây luôn thể hiện tình cảm ấy bằng cả tấm lòng, bằng cả đôi chân nhẹ nhàng lướt trên những lối mòn, họ trân trọng từng nhành hoa, ngọn cỏ của vùng “đất thiêng” này.

Dường như tấm thảm thiên nhiên ấy đã và đang tạo nên điều kì diệu cho bất cứ khách thăm quan nào từng đặt chân lên mảnh đất Hà Giang xinh đẹp. Tới đây, Lữ khách sẽ gợi nhớ cảm xúc dạt dào về những bức ảnh, bài thơ và cả con người. Không chỉ say sưa ngắm nhìn hoa tam giác mạch nở rộ tím cả một vùng trời, chuyến đi khám phá Hà Giang còn là hành trình để bạn chạm đến tình yêu quê hương đất nước ngay từ những điều nhỏ bé nhất, giản dị nhất từ vùng đất heo hút nhất của Tổ Quốc. Và Hà Giang mùa hoa tam giác mạch, với Đồng Văn, ven con đường Xí Mần đi Hoàng Su Phì, thung lũng Sủng Là chính là những cung đường như thế.

Thanh Huyền